Theo tiếng
Latin, từ conflict resolution (giải quyết mâu thuẫn) có nghĩa là nhận ra cốt lõi
của điều tạo ra mâu thuẫn. Cách chính
xác để giải quyết mâu thuẫn là nhận ra tận gốc điều sinh ra mâu thuẫn. Mâu thuẫn
được ví như tảng băng, 90% chìm bên dưới và chỉ có 10% là nhìn thấy. Để đối phó với mâu thuẫn, ta phải
biết sâu bên trong con người ta là ai.
Dưới đây
là một số kĩ năng giải quyết mâu thuẫn mà bạn có thể thử nghiệm:
1 1. Giao
tiếp rõ ràng
Đừng chừa chỗ cho các giả định, phỏng
đoán. Hãy nói ra các nhu cầu và mong ước của bạn theo một cung cách hiệu quả và
tôn trọng.
2 2. Suy
nghiệm nội tâm
Hiểu
bản thân là một môn học rất sâu sắc, và các bài học có thể kéo dài cả đời. Ngẫm
và kiểm tra xem điều gì thực sự đang diễn ra bên trong bạn trước khi bạn chỉ
tay vào người khác.
3 3. Cân
nhắc cái giá phải trả cho mâu thuẫn
Trước
khi tiến hành bất cứ bước nào, cần thiết cân nhắc cái giá phải trả cho mâu thuẫn.
Nếu ta thấy rõ cái được và cái mất thì ta sẽ biết nên xử trí thế nào.
4 4. Tạo
dựng nền tảng sức mạnh
Việc
hợp tác giải quyết mâu thuẫn sẽ giúp khai thác sức mạnh phối hợp để đem lại lợi
ích cho cả hai bên và thiết lập một môi trường tôn trọng lẫn nhau.
5 5. Khi
nói, hãy nói từ quan điểm “Tôi”
Khẳng
định “Tôi” thể hiện bạn nhận trách nhiệm cho suy nghĩ, cảm nhận và hành vi của
mình. Tránh xa những lời trách móc, đổ
thừa, bạn chỉ bày tỏ những gì bạn thấy, nghe, nghĩ và cảm nhận.
Hãy
thử nói “Tôi cảm thấy nản lòng vì không được nói hết ý của mình” thay vì “Lần nào
các anh chị cũng đều liên tục ngắt lời tôi”, rồi nói ra điều bạn cần bằng những
từ ngữ rõ ràng, cụ thể và tích cực. Chẳng hạn như “Tôi nghĩ điều quan trọng là
cả bai bên cần lắng nghe nhau trọn vẹn, tôi đề nghị chúng ta hãy đảm bảo mỗi bên
đều có cơ hội nói mà không bị ngắt lời.”
6 6. Chuyển
từ phán xét thành tìm hiểu
Nếu
tiếp cận mâu thuẫn với thái độ phán xét người khác hoặc bản thân mình thì chúng
ta sẽ khó mà cộng tác với nhau. Suy nghĩ phán xét ngụ ý rằng người này đúng, còn
người kia sai.
Thái
độ thích tìm hiểu sẽ giúp ta biết lắng nghe quan điểm của nhau với sự cởi mở và
tôn trọng mọi sự khác biệt. Chẳng ai trong chúng ta là vấn đề cả, mà chính những
sự bất đồng hay những chuyện chưa giải quyết được mới là vấn đề. Do vậy, chúng
ta cần đoàn kết với nhau để xử lí “kẻ thù” chung.
7 7. Chuyển
từ tự vệ và hiếu chiến sang đồng cảm và quyết đoán
Bầu
không khí tự vệ, hay hiếu chiến chỉ gia tăng thêm mâu thuẫn. Khi ta áp dụng cách
tiếp cận đồng cảm và quyết đoán, ta dễ tạo ra bầu không khí cộng tác và trước
tiên tập trung nhận ra những điều thực sự sinh ra mâu thuẫn. Khi ta nhìn vào vấn
đề một cách khách quan, ta tập trung vào việc cần giải quyết hơn là con người.
Tiêu điểm của ta chuyển từ trách cứ sang hiểu người kia hơn.
8 8. Chuyển
từ thắng
– thua sang cùng thắng
Hãy
ngưng ngay kiểu suy nghĩ mưu mô đầy toan tính. Cần có sự chuyển dịch cả trong cách
nghĩ, nói năng và hành động. Cuối cùng thì phong thái của ta sẽ là sự kết hợp
giữa thái độ và hành vi.
Suy
nghĩ tạo ra thực tại. Tất cả mọi điều đều bắt đầu từ một ý nghĩ. Nếu ta nhận biết
rõ hơn những suy nghĩ và cảm giác của mình, ta sẽ bắt đầu hiểu quy trình làm việc
và cách quản lí tâm trí để tạo ra những kết quả tích cực. Từ đây, ta mới thực sự
hiểu bản thân và biết mình cần phải làm gì. Khi ta hiểu ta phải chịu trách nhiệm
80% cho cách người khác đối xử với mình thì ta sẽ chú ý tôn trọng mọi người nhiều
hơn, và rồi ta sẽ được tôn trọng.
Đã đến lúc…ôm chầm lấy mâu thuẫn.
Hãy nhớ rằng khi bạn kháng cự lại điều gì đó, nó sẽ ra sức kháng cự lại. Nếu bạn
không thể vượt lên mâu thuẫn, thì bài học ấy vẫn cứ quay trở đi trở lại cho đến
khi bạn thuộc làu thì thôi.
Trích từ cuốn sách Đầu tư cho tâm hồn, tác giả Aruna Ladva
